کد طلا: راهنمای کامل تشخیص اصل بودن و عیار طلا

کد طلا و معرفی انواع کدهای طلا

کد طلا شامل اطلاعاتی درباره عیار، رنگ و روش ساخت است که به تشخیص اصل بودن و ارزش واقعی طلا کمک می‌کند. حتماً شما هم تا به حال اعداد و حروف ریزی که روی طلا حک شده‌اند را دیده‌اید و شاید از خود پرسیده‌اید، این علائم نشانه چیست؟ آیا فقط برای زیبایی و تزئین هستند یا اطلاعات مهمی در مورد طلا به ما می‌دهند؟ در واقع، این کدها نقش مهمی در تشخیص اصالت و کیفیت طلا دارند. هر عدد یا حرف حک شده روی طلا نشان‌دهنده‌ی بخشی از ویژگی‌های مهم طلا، از جمله خلوص، رنگ، محل تولید و سایر مشخصات است.

شناخت این کدها نه تنها به خریداران کمک می‌کند تصمیمات بهتری در خرید بگیرند، بلکه راهی است برای اطمینان از کیفیت و اصالت زیورآلات. در این مقاله از آموزشگاه طراحی طلا و جواهر جمودارت به بررسی دقیق مفهوم کدهای طلا و اطلاعات نهفته در آن‌ می‌پردازیم و با انواع کدهای طلا در زیورآلات آشنا می‌شویم. پس با ما همراه شوید

مفهوم کد روی طلا چیست؟

کدهای روی طلا نشان‌دهنده خلوص و عیار طلا هستند و اطلاعاتی دقیق درباره درصد طلای خالص موجود در قطعه ارائه می‌دهند. عیار یا کارات (Karat) میزان خلوص طلا را مشخص می‌کند و به‌صورت یک عدد روی زیورآلات حک می‌شود. هر چه عدد عیار بالاتر باشد، میزان طلای خالص بیشتری در آلیاژ استفاده شده است.

برای مثال، طلا با عیار 24، طلای خالص و بدون ترکیب با فلزات دیگر است. در حالی که طلاهای با عیار 18 یا 14 به دلیل ترکیب با فلزات دیگر، سخت‌تر و مقاوم‌تر هستند. این ترکیبات تأثیر مستقیمی بر استحکام و رنگ طلا دارند و به‌همین دلیل در تولید زیورآلات کاربرد زیادی دارند.

کد طلا تنها یک علامت تزئینی نیست، بلکه تضمینی برای خریدار است که مطمئن شود طلا دارای کیفیت و اصالت لازم است. این کدها توسط استانداردهای بین‌المللی تعریف شده و در سراسر جهان به اشکال مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تاریخچه‌ کدهای طلا و درج علائم روی زیورآلات

در گذشته، استفاده از کد و علامت روی طلا به عنوان روشی برای تأیید اصالت و جلوگیری از تقلب در فلزات گران‌بها شکل گرفت. تمدن‌های قدیمی مانند مصر و روم باستان از مهرهای مخصوص برای تضمین کیفیت طلا استفاده می‌کردند. با گذشت زمان و توسعه تجارت جهانی، کشورها سیستم‌های استانداردی برای کدگذاری طلا تدوین کردند. این سیستم‌ها به خریداران اطمینان می‌دهند که طلای خریداری‌شده مطابق با استانداردهای کیفیت است. دانستن عیار طلا از بروز کلاهبرداری جلوگیری کرده و به افراد کمک می‌کند که محصولی باکیفیت و با ارزش واقعی تهیه کنند.

امروزه، کشورهایی مانند سوئیس، ایتالیا و انگلستان در استفاده از کدگذاری دقیق برای طلا پیشرو هستند و استانداردهای بین‌المللی را رعایت می‌کنند. در ایران نیز، استفاده از کدهای عیار برای تضمین کیفیت محصولات طلا رایج است. شناخت سیستم‌های مختلف کدگذاری طلا در کشورهای دیگر برای افرادی که به خرید طلای وارداتی علاقه‌مندند، ضروری است. این آگاهی به انتخاب بهتر و تصمیم‌گیری آگاهانه کمک می‌کند.

تنوع سیستم کدگذاری روی طلا در دنیا

در ایران، کدگذاری طلا براساس عیار و استاندارد ملی انجام می‌شود. معمولاً عددی مانند 750 یا 925 روی طلا حک می‌شود که نشان‌دهنده‌ی میزان خلوص طلاست. در کشورهای دیگر نیز سیستم‌های مشابهی وجود دارد، اما تعداد ارقام و روش کدگذاری ممکن است متفاوت باشد.

هر کشور استانداردهای خاص خود را برای کدگذاری طلا دارد که به سیاست‌های اقتصادی و فرهنگی آن کشور بستگی دارد. به‌عنوان مثال، در برخی کشورها طلای 14 عیار بیشترین استفاده را دارد، در حالی که در کشورهای دیگر طلای 18 یا 22 عیار مرسوم‌تر است. این تفاوت‌ها در استانداردها و کدگذاری‌ها باعث می‌شود که تعداد ارقام و حروف کد طلا متغیر باشد. برخی کشورها نیز علاوه بر عیار، محل تولید یا روش ساخت را در کدگذاری مشخص می‌کنند.

کد طلا چند رقمی است؟

همانطور که عنوان شد تعداد ارقام و حروف کد طلا بسته به استانداردهای هر کشور و سیاست‌های تولیدکنندگان متفاوت است. در برخی کشورها، تنها عدد عیار به‌عنوان کد استفاده می‌شود، اما در برخی موارد حروف اختصاری نیز برای اشاره به روش ساخت یا محل تولید اضافه می‌شوند.

بنابراین تفاوت در تعداد ارقام و حروف کد طلا به سیاست‌های تولیدکنندگان، نیازهای بازار و استانداردهای ملی هر کشور بستگی دارد. این کدها به خریداران کمک می‌کنند اطلاعات دقیق‌تری در مورد محصول داشته باشند.

انواع کد روی هر قطعه طلا

به هر قطعه طلا که با دقت نگاه می کنید ممکن است یکی یا ترکیبی از کدهای زیر را ببینید از جمله:

1.کد عیار؛ نشان‌دهنده‌ی مقدار طلای خالص

این کد به دو شکل روی طلا درج می شود که در ادامه به آن می پردازیم.

روش اول: عدد در کنار حرف K

عیار یا کارات واحدی است که میزان طلای خالص موجود در یک قطعه را نشان می‌دهد. حرف انگلیسی K که در کنار اعداد مشاهده می‌شود، نمایانگر واژه‌ی عیار یا “karat” است. این معیار برای سنجش خلوص طلا به کار می‌رود و عددی که در اینجا ذکر می‌شود، نشان‌دهنده مقدار طلای خالص موجود در آلیاژ است. به‌طور مثال، طلا با عیار 24K به معنای 100% طلا خالص است.

در حالی که یک طلا با عیار 18K به این معناست که 18 قسمت از 24 قسمت آن طلا و باقی آلیاژهای دیگر است. از آنجایی که خلوص طلا ارتباط مستقیمی با کیفیت و قیمت آن دارد، هر چه عدد عیار بزرگ‌تر باشد، قیمت طلا نیز بالاتر خواهد بود. این موضوع برای خریداران و فروشندگان طلا بسیار مهم است؛ زیرا نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری روی طلا با عیار بالا، ارزش بیشتری دارد. بنابراین، عیار طلا نه‌تنها نشان‌دهنده کیفیت آن است، بلکه تأثیر زیادی بر روی بازار و قیمت‌ها دارد. بطور کلی

• طلای 24 عیار کاملاً خالص است و هیچ فلز دیگری در ترکیب آن وجود ندارد.
• طلای 22 عیار با 91.6 درصد خلوص، بیشتر در ساخت زیورآلات سنتی کاربرد دارد.
• طلای 18 عیار حاوی 75 درصد طلا و 25 درصد فلزات دیگر است.
• طلای 14 عیار حاوی 58.3 درصد طلا است و به دلیل استحکام بیشتر، در ساخت جواهرات روزمره استفاده می‌شود.

خلوص طلا نه تنها ارزش مادی آن را تعیین می‌کند، بلکه بر رنگ و استحکام آن نیز تأثیر می‌گذارد. هر چه عیار بالاتر باشد، طلا نرم‌تر و حساس‌تر به خط‌ وخش است.

روش دوم: عدد واحد

در این روش عیار طلا به شکل عدد نشان داده می‌شود و بیانگر میزان طلای خالص در یک آلیاژ است. به طور مثال، عدد ۷۵۰ به معنای این است که در جواهرات، ۷۵ درصد طلا وجود دارد که به این ترتیب به طلای ۱۸ عیار معروف است. در حقیقت، هر چه عدد عیار بالا باشد، میزان طلای خالص در آلیاژ بیشتر است و به تبع آن، ارزش اقتصادی آن نیز بالاتر خواهد بود. در اروپا و بسیاری از کشورها، عیار طلا با استفاده از اعدادی واحد و مشخص علامت‌گذاری می‌شود. برخی از عیارهای رایج عبارتند از:

– ۷۵۰: طلای ۱۸ عیار (۷۵% طلا)

– ۵۸۵: طلای ۱۴ عیار (۵۸.۵% طلا)

– ۴۱۷: طلای ۱۰ عیار (۴۱.۷% طلا)

همچنین باید توجه داشت که کدهای محصولات طلا، نقره و پلاتین با یکدیگر متفاوت هستند. برای مثال:

• کدهای مصنوعات طلا شامل اعدادی چون ۳۷۵، ۵۰۰، ۵۸۳، ۵۸۵، ۷۵۰، ۹۱۶، ۹۵۸ و ۹۹۹ است.
• کدهای مصنوعات نقره شامل اعداد ۸۰۰، ۸۳۰، ۸۷۵، ۹۲۵، ۹۶۰ و ۹۹۹ است.
• کدهای مصنوعات پلاتین شامل اعداد ۸۵۰، ۹۰۰، ۹۵۰ و ۹۹۹ است.

2. کد رنگ؛ برگرفته از فلزات موجود در آلیاژ طلا

رنگ طلا به ترکیب فلزات مختلف در آلیاژ بستگی دارد. طلای زرد، که ترکیبی از طلا، نقره و مس است، رایج‌ترین نوع طلا است. در مقابل، طلای سفید با افزودن پالادیوم یا نیکل به طلا تولید می‌شود.

درواقع ترکیب فلزات مختلف در آلیاژ طلا باعث ایجاد تنوع در رنگ‌ها می‌شود. به‌عنوان مثال، طلای رزگلد با ترکیب طلا و مس، رنگی مایل به صورتی دارد که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

3. کد روش ساخت طلا

روش ساخت زیورآلات طلا متفاوت است و هر کدام تأثیر مستقیمی بر دوام، قیمت و ظاهر نهایی محصول دارند. تولیدکنندگان طلا از تکنیک‌های مختلفی مانند آبکاری (Gold Filled)، پر کردن با طلا (Gold Electroplated) و روکش طلا (Gold Plated) استفاده می‌کنند. هر روش ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارد و معمولاً به‌صورت اختصاری با کدهایی مانند GF، GE و GP روی زیورآلات نشان داده می‌شود.

• آبکاری طلا (Gold Filled) – کد GF

زیورآلات آبکاری شده با طلا شامل لایه‌ای ضخیم از طلای خالص هستند که روی فلز پایه قرار می‌گیرد. در این روش، ضخامت طلای استفاده شده به‌حدی است که طلا در سطح زیورآلات دوام بیشتری دارد و در برابر سایش مقاوم‌تر است.

زیورآلات ساخته شده به روش Gold Filled با علامت اختصاری GF شناخته می‌شوند. این قطعات از نظر ظاهری بسیار شبیه به طلای خالص هستند و در مقایسه با روش‌های دیگر، ارزش و کیفیت بالاتری دارند. GF معمولاً در زیورآلاتی که به‌صورت روزمره استفاده می‌شوند، کاربرد دارد.

به دلیل ضخامت بالای لایه طلا در روش آبکاری، این زیورآلات کمتر دچار تغییر رنگ یا کدری می‌شوند. این محصولات گزینه‌ای مناسب برای افرادی هستند که به‌دنبال زیورآلاتی بادوام و شبیه به طلای خالص هستند اما با قیمتی مناسب‌تر.

• پر کردن با طلا (Gold Electroplated) – کد GE

در روش پر کردن با طلا (Gold Electroplated)، لایه‌ای نازک از طلا با استفاده از جریان الکتریکی روی فلز پایه قرار می‌گیرد. این روش معمولاً برای تولید زیورآلاتی با قیمت مقرون‌به‌صرفه به‌کار می‌رود و با علامت اختصاری GE مشخص می‌شود.

زیورآلات ساخته شده به این روش، ظاهری درخشان و زیبا دارند، اما به دلیل نازک بودن لایه طلا، در مقایسه با روش آبکاری، در برابر سایش از مقاومت کمتری برخوردارند. این محصولات برای استفاده در مهمانی‌ها و مناسبت‌های خاص مناسب هستند.

یکی از ویژگی‌های بارز GE، تنوع طرح و رنگ است. با این روش، می‌توان زیورآلاتی با رنگ‌های مختلف مانند رزگلد، طلای سفید و زرد تولید کرد. با این حال، این زیورآلات نیاز به مراقبت بیشتری دارند تا کیفیت و درخشش آن‌ها حفظ شود.

• روکش طلا (Gold Plated) – کد GP

روش روکش طلا (Gold Plated) شامل لایه‌ای بسیار نازک از طلا است که روی سطح فلز پایه کشیده می‌شود. این روش با علامت GP مشخص می‌شود و بیشتر برای تولید زیورآلات ارزان‌قیمت و تزئینی استفاده می‌شود.

زیورآلات روکش‌دار به دلیل ضخامت کم لایه طلا، در برابر تغییر رنگ و سایش آسیب‌پذیرتر هستند. این نوع زیورآلات مناسب استفاده در مدت زمان کوتاه و در شرایطی است که تماس با آب و مواد شیمیایی کمتر باشد.

GP برای تولید زیورآلاتی با طرح‌های فانتزی و مد روز مناسب است. این محصولات گزینه‌ای عالی برای افرادی هستند که به‌دنبال زیورآلاتی زیبا با قیمت مناسب هستند، اما دوام آن‌ها کمتر از روش‌های دیگر است.

4. کد محل تولید طلا (شهر یا کارگاه)

محل تولید طلا، چه در یک شهر صنعتی بزرگ یا در کارگاه‌های کوچک محلی باشد تأثیر زیادی بر کیفیت و ارزش محصول دارد. در سطح بین‌المللی، شهرهایی مانند فلورانس و زوریخ به دلیل سابقه طولانی در صنعت طلا، شناخته شده‌اند. محصولات این شهرها به‌دلیل کیفیت بالا و طراحی‌های خاص، ارزش بیشتری دارند.

در ایران هم برخی شهرها مانند تهران، اصفهان و مشهد به‌عنوان مراکز اصلی تولید طلا  شناخته می‌شوند و محصولات باکیفیتی را عرضه می‌کنند. کارگاه‌های محلی به دلیل تخصص و مهارت صنعتگران، محصولات منحصربه‌فردی تولید می‌کنند که معمولاً از نظر طراحی خلاقانه‌تر هستند. این طلاها به دلیل تولید محدود، ارزش بیشتری برای خریداران دارند.

بطور کلی روش شناسایی رنگ طلاها از طریق کدهای مشخص شده امکان پذیر است. در بسیاری از کشورها، برای تسهیل شناسایی نوع و رنگ طلا، استانداردهایی تعیین شده است که شامل حروف اختصاری معادل زبان انگلیسی رنگ‌ها می‌شود.

• کد طلای زرد با حرف Y

برای طلاهای زرد، از حرف Y که مخفف “Yellow” است استفاده می‌شود. این نوع طلا به خاطر رنگ گرم و زیبایی که دارد، بسیار محبوب است و در جواهرات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• کد طلای سفید با حرف W

برای طلاهای سفید که به خاطر ظاهر مدرن و براق خود شناخته می‌شوند، حرف W به کار می‌رود که نمایان‌گر “White” است. این نوع طلا به طور معمول با فلزات دیگری مانند نقره یا پالادیوم ترکیب می‌شود تا رنگ آن به سفید تیره‌تر تبدیل شود.

• کد طلای صورتی با حرف P

طلاهای صورتی نیز با حرف P که مخفف “Pink” است مشخص می‌شوند. این رنگ به خصوص طرفداران خاص خود را در بین جوانان و زوج‌های جوان دارد و به دلیل رنگ خاصی که دارد، در طراحی جواهرات مدرن به کار می‌رود.

کد XPC روی طلا نشانه چیست؟

کد XPC که روی برخی از زیورآلات طلا مشاهده می‌شود، به وضوح نشان‌دهنده نوع خاصی از روکش طلاست. این کد به این معنی است که قطعه مورد نظر، دارای روکش طلا است که بر روی یک پایه غیرطلا قرار گرفته است. در واقع، این روکش به عنوان پوششی برای حفظ زیبایی و درخشش طلا روی فلزات کم‌ارزش‌تر استفاده می‌شود.

یکی از نکات مهم درباره‌ی آبکاری طلا این است که ضخامت روکش باید حداقل ۷ میکرو اینچ باشد تا قطعاً به عنوان «آبکاری طلا» شناخته شود. این مسئله به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد که بدانند آیا زیورآلاتی که خریداری می‌کنند ارزش و کیفیت مطلوب را دارند یا خیر. به همین دلیل، وجود کد XPC می‌تواند دلیلی برای احتیاط بیشتر در انتخاب و خرید زیورآلات باشد.

تشخیص طلای ایرانی از طلای خارجی

تشخیص کد طلای ایرانی از طلای خارجی یکی از عوامل مهم در خرید و فروش طلا است. طلای ایرانی دارای نشانه‌های مشخصی است که می‌تواند برای شناسایی محل تولید استفاده شود.

• طلایی که با حرف T مشخص شده، به معنای تولید طلا در تهران است. مثلا وقتی روی دستبند شما  کد T516 حک شده یعنی این قطعه تولید تهران در واحد تولیدی شماره 516 است.

این نشانه‌گذاری به خریداران کمک می‌کند تا از اصل بودن و محل تولید طلا آگاه شوند و در خرید خود اعتماد بیشتری داشته باشند.

• طلاهایی که با حرف E علامت‌گذاری شده‌اند، به تولید اصفهان اشاره دارند. اصفهان به عنوان یکی از مراکز معتبر تولید طلا و مصنوعات زینتی در ایران شناخته می‌شود و این علامت نشان‌دهنده کیفیت و دقت در ساخت طلا از سوی صنعتگران اصفهانی است.
• طلاهایی که با حرف M مشخص شده‌اند، نیز نشان‌دهنده تولید این فلز گرانبها در مشهد هستند که دیگر شهر مهم در صنعت طلاسازی ایران به شمار می‌آید.

اقدامات لازم هنگام نامفهوم بودن کد روی طلا

به نظر شما اگر کد روی طلا برای شما نامفهوم است، بهترین اقدام چیست؟ در صورتی که هنگام خرید، کد روی طلا برای شما نامفهوم است، بهتر است قبل از خرید، از فروشنده توضیحات دقیق‌تری در مورد کد و عیار طلا بخواهید. اطلاعاتی که فروشنده ارائه می‌دهد، به شما در انتخاب بهتر کمک می‌کند.

پس از خرید، می‌توانید طلای خود را به آزمایشگاه‌های تخصصی برده و یا به کارشناسان طلا ارائه دهید تا از صحت عیار و کدهای درج‌شده مطمئن شوید. این اقدام به شما اطمینان می‌دهد که محصول خریداری‌شده با استانداردهای ادعاشده مطابقت دارد. در هنگام خرید آنلاین نیز توصیه می‌شود از فروشگاه‌های معتبر و دارای نماد اعتماد خرید کنید. این فروشگاه‌ها معمولاً توضیحات دقیق و شفافی در مورد محصولات خود ارائه می‌دهند.

جمودارت؛ آموزشگاه تخصصی طراحی جواهرات

جمودارت آموزشگاه تخصصی در حوزه طراحی جواهرات است که دوره‌های آموزشی با مدرک بین‌المللی ارائه می‌دهد. این آموزشگاه با استفاده از اساتید مجرب و تجهیزات پیشرفته، علاقه‌مندان به طراحی جواهرات را به‌طور عملی آموزش می‌دهد.

دوره‌های جمودارت شامل مباحثی از جمله طراحی با نرم افزار ماتریکس گلد ، تراش سنگ‌های قیمتی و طراحی دستی زیورآلات طلا است. این آموزشگاه فرصت‌هایی برای کسب تجربه عملی و آشنایی با جدیدترین تکنیک‌های صنعت جواهرسازی فراهم می‌کند. فارغ‌التحصیلان جمودارت پس از پایان دوره‌ها، مدرک بین‌المللی دریافت می‌کنند که به آن‌ها امکان ورود به بازارهای جهانی و همکاری با برندهای معتبر را می‌دهد. با ما در تماس باشید.