دوره قلم زنی

قلم زنی چیست

قلم زنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس، طلا، نقره، برنج یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی. قلم‌زنی یکی از رشته‌های هنرهای سنتی ایران است که در دسته‌بندی، در رده هنرهای صناعی و در گروه فلزکاری قرار دارد. ساختن اشیاء با فلز مس، برنج، نقره و… به روش سرد را «دواتگری» گویند، این هنر با سابقه چندین هزار ساله خود؛ در دوران هخامنشیان رواج یافت و در دوره ساسانیان به اوج خود رسید.

مراحل کار قلم زنی

برای قلم زنی داخل یا زیر ظرفی که روی آن کار صورت میگیرد را با محلول قیر و گچ پر میکنند تا هم از سر و صدای قلم بکاهند و هم از سوراخ شدن ظرف در حین کار نیز جلوگیری به عمل آورند. سپس نقش مورد نظر خود را روی ظرف رسم میکنند. انتقال طرح به چند روش از جمله گرده کردن، اجرای مستقیم طرح روی بوم، استفاده از کاغذ کپی و چسباندن اصل طرح روی بوم است. سپس با انتخاب قلم مناسب و با استفاده از ضربات چکش نقش را بر روی ظرف پیاده میکنند. بعد از به وجود آوردن نقوش بر روی ظرف قیر را جدا کرده و روی شیار های آن را گرد ذغال میریزند و روی ظرف را با روغن جلای سیاه پوشش میدهند. با این کار نقش های زده شده بر روی ظرف به شکل خط های تیره و مشخص ظاهر میشوند.

انواع طرح قلم زنی

قلم زنی طرح‌های مختلفی دارد. به طرح‌ها البته سبک هم گفته می‌شود.  سبک های قلم زنی هر کدام در دل خود حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. طرح خام قلم زنی نیز طرحی ابتدایی است که شخص ماهر و استاد، باید کارهای تکمیلی را روی آن انجام دهد تا طرحی زیبا و نفیس به دست آید. اگر قصد شروع یادگیری هنر قلمزنی را دارید، پیشنهاد می‌کنیم از طرح خام ساده برای قلم زنی روی مس استفاده کنید. انواع سبک که با طرح خام برای قلم زنی روی مس اجرا می‌شود، به شرح زیر است:
سبک ریزه‌کاری: در این سبک که به آن ریزه قلم زنی نیز گفته می‌شود، سطح اشیا را با استفاده از طرح خام قلمزنی روی مس و با نقوش ریز قلمزنی می‌کنند و در بافت، طرح اصلی را آشکار می‌کنند.
سبک برجسته‌سازی: در این سبک که  به آن برجسته کاری نیز گفته می‌شود، قیر را پشت سطح ریخته و طرح را با آن نیم بر می‌کنند. سپس قیر را از از پشت بوم جدا کرده و مجددا ذوب می‌کنند و روی آن طرفی که نیم بر شده است، می‌ریزند تا سمت اصلی فلز، برجسته شود. در نهایت قیر را جدا کرده و زمینه را با استفاده از قلم‌های مخصوص، صاف می‌کنند.
سبک منبت: که در آن زمینه با استفاده از قلم بدون آج به پایین می‌رود تا طرح اصلی خود را نشان دهد و بعد روسازی را با قلم آج دار انجام می‌دهند. به این سبک، نیمه برجسته کاری نیز گفته می‌شود.
سبک مشبک کاری: در سبک مشبک، بعد از اتمام نیم بر کردن، طرح را ثابت می‌کنند.

آموزش قلم زنی طلا و جواهر در آموزشگاه از پایه نحوه قلم زنی را به شما آموزش می دهد. قلم زنی یکی از مهم ترین مراحل ساخت طلا و سایر زیورآلات است که در این دوره به طور کامل نحوه انجام آن آموزش داده می شود. اگر به این شغل علاقه مند هستید یا در این زمینه مشغول فعالیت بوده و می خواهید مهارت های خود را توسعه دهید این دوره بهترین روش برای یادگیری مهارت های این رشته می باشد.

سرفصل های دوره

آموزش طراحی چند طرح کاربردی در قلم زنی
قواعد کار با قلم های قلم زنی
آموزش روش های انتقال طرح
آشنایی با تکنیک های قلم زنی ریز قلم
آموزش زمینه، روسازی و سایه زدن طرح ها
تمیز کردن و سیاه کاری اثر قلم زنی

مخاطبین دوره

علاقه مندان به حوزه ساخت طلا و جواهر و همینطور قلم زنی

خروجی دوره

در پایان این دوره افراد با فراگیری سرفصل ها قادر خواهند بود با تسلط بر قلم های قلم زنی طرح حایی که مدنظر دارند را اجرا کنند و زیورآلات قلم زنی را اجرا و ارائه دهند.

مدرس دوره

مجید فخاری