تفاوت سکه قدیم و جدید

افرادی که اطلاعات کافی در زمینه بازار سکه و تفاوت انواع سکه ندارند . با شنیدن سکه طرح قدیم گمان می کنند منظور سکه های مربوط به زمان های گذشته یا دوره پهلوی است. یا سکه های طرح جدید بعد از انقلاب اسلامی ایران و یا صرفا در سال‌های اخیر ضرب شده است. اما این تصور اشتباه است. اگر می خواهید بدانید تفاوت اصلی سکه قدیم و سکه جدید چیست. در این مطلب از سایت آموزشگاه فنی و حرفه ای آزاد Gemodart همراه شوید.

انواع سکه تمام در بازار

نرخ سکه تمام به عنوان یک معیار ثابت و مشخص برای ارزیابی وضعیت بازار انواع سکه در نظر گرفته می شود. سکه تمام به دو شکل طرح جدید «سکه امامی» و طرح قدیم «بهار آزادی» عرضه می شود. در حال حاضر سکه تمام طرح جدید یا امامی شاخص اصلی برای تعیین قیمت سکه در بازار می باشد و ثبات و نوسان نرخ ها با توجه به وضعیت کلی سکه تمام طرح جدید تعیین می شود. به عبارتی انواع مدل های سکه اعم از نیم سکه، ربع سکه و سکه گرمی متاثر از نرخ سکه تمام طرح جدید است. طرح سکه امامی در سال ۱۳۷۰ ضرب و به بازار عرضه شد در حالی که سکه طرح قدیم یا بهار آزادی نیز در بازار همچنان موجود است.

عوامل مهمی در قیمت سکه تاثیرگذار است از جمله:

• سال ضرب سکه
• نوسانات ارز و ارزش دلار نسبت به ریال
• قیمت جهانی طلا
• حباب سکه
• هزینه ضرب سکه در بانک مرکزی

سکه قدیم و سکه جدید چیست؟

هم سکه طرح جدید و هم سکه طرح قدیم هر دو بعد از انقلاب اسلامی ضرب و توزیع شده اند. در واقع سکه‌های طرح جدید یا امامی نیز از نوع بهار آزادی به شمار می آیند. بعد از روی کار آمدن انقلاب اسلامی ایران، سکه های پهلوی یا به اصطلاح سکه های زمان شاه جای خود را به سکه های بهار آزادی دادند و با اختلاف زمانی در دو شکل ضرب شدند.

سکه قدیم

به سکه بهار آزادی که از سال ۱۳۵۸ تا 13۷۰ ضرب شدند سکه طرح قدیم می گویند. بر روی این سکه نام حضرت علی به خط معقلی تزیینی سه بار در داخل یک شش ضلعی حک و عبارت «بانک ملی ایران» نیز در زیر آن درج شده است. روی دیگر این سکه به تصویر بارگاه امام رضا علیه السلام همراه با عبارت «نخستین بهار آزادی» مزین می باشد.

سکه جدید

شکل دیگر سکه که از سال ۱۳۷۰ با طرح امام خمینی ضرب شد به نام سکه امامی در بین مردم معروف است. در یک طرف این سکه تصویر بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی و طرف دیگر آن بارگاه امام رضا خودنمایی می کند.

البته خود سکه های طرح جدید نیز قدیمی و جدید دارند. سکه امامی که در طول سال‌های ۷۴ تا ۸۶ ضرب شدند به سکه های امامی قدیم و سکه امامی که از سال ۸۶ به بعد تاکنون ضرب و توزیع شده اند به سکه امامی جدید شناخته شده اند. در حال حاضر بهترین مدل سکه برای سرمایه گذاری، خرید و پس انداز سکه امامی جدید است.

چرا سکه امامی ضرب شد؟

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طی مصوبه دولت که توسط بنیاد حفظ آثار و یاد امام خمینی در سال ۱۳۷۰ ابلاغ شده بود موظف شد تصویر امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی را بر روی سکه های بهار آزادی حک کند. در پی اجرایی شدن این طرح در دومین سال ارتحال حضرت امام خمینی، سکه امامی در بانک مرکزی ضرب و با ویژگی های زیر جایگزین سکه طرح قدیم شد:

وزن: ۸/۱۳۵۹۸

عیار: ۹۰۰ در هزار ۲۲ عیار

قطع: ۲۲ میلیمتر

تفاوت سکه قدیم و سکه جدید

همانطور که عنوان شد در یک دسته بندی کلی سکه بهار آزادی از لحاظ طراحی در دو گروه طرح قدیم و طرح جدید امامی قرار دارد. هر دو سکه از نظر وزن و عیار کاملاً مشابه هم هستند. این دو سکه با عیار ۹۰۰ در هزار و وزن ۸/۱۳۵۹۸ گرم به بازار عرضه شده اند.

در واقع تفاوت اصلی سکه های طرح جدید و طرح قدیم نیز به ویژگی های ظاهری و سال ضرب آن اشاره دارد. به طوری که می توان گفت سکه طرح قدیم نوعی سکه بهار آزادی با شکلی متفاوت است. بنابراین فرق اصلی سکه طرح قدیم و جدید در شکل ظاهری و تفاوت قیمت آن است و گرنه از لحاظ عیار و وزن هیچ تفاوتی باهم ندارند.

تا چند وقت پیش نرخ این دو سکه تفاوت چندانی با یکدیگر نداشت و سکه طرح جدید با کمی اختلاف، گرانتر از سکه طرح قدیم در بازار معامله می شد. اما این اختلاف در حال حاضر بیشتر شده است و سکه تمام طرح جدید گران تر از سکه تمام طرح قدیم خرید و فروش می شود.

کاهش تقاضا برای خرید سکه طرح قدیم

در حال حاضر قیمت سکه طرح قدیم متاثر از سکه طرح جدید یا امامی است به همین دلیل با نرخ کمتری در بازار خرید و فروش می‌شود. هر چند تا مدتی پیش نرخ این دو سکه بسیار به هم نزدیک بود اما به مرور زمان با کاهش تقاضا برای خرید سکه طرح قدیم، عرضه آن نیز کاهش پیدا کرد. به همین دلیل با این که سکه طرح قدیم هنوز ارزش مالی خود را دارد .

اما نقش چندانی در بازار ایفا نمی کند و به دلیل افت تقاضا از سبد سرمایه گذاری مردم خارج شده است. با توجه به روند صعودی و تدریجی این اختلاف قیمت، می توان گفت نرخ سکه تمام طرح قدیم در بازار روند کاهشی دارد. به طوری که پیش‌بینی می‌شود از چرخه خرید و فروش بازار سکه خارج شود. به طور کلی کاهش تقاضا برای خرید سکه طرح قدیم، عاملی مهم برای فاصله قیمت آن با سکه تمام طرح جدید در بازار می باشد.

در حال حاضر سکه تمام طرح قدیم به طور کلی از تابلوی صرافی ها حذف شده است.

تفاوت سکه های بانکی و غیربانکی

سکه طلا بخشی از مسکوکات طلا و زیر نظر بانک مرکزی می باشد. با این حال برخی از کارگاه های طلاسازی اقدام به ضرب طرح سکه های امامی و بهار آزادی و عرضه و توزیع آن در بازار می‌کنند. این نوع سکه ها به سکه های غیر بانکی شناخته می شوند که غیرقانونی است و با سکه های بانکی تفاوت دارد.

سکه های غیر بانکی یا دست ساز بر اساس ارزش طلای به کار رفته در آن معامله می‌شود. به همین دلیل کمی ارزان تر از سکه بانکی می باشد و برای اموری مثل هدیه دادن مناسب است. با این حال خرید این نوع سکه ها توصیه نمی‌شود زیرا مشخص نیست با چه عیاری ضرب شده باشند. البته کارشناسان سکه با استفاده از سنگ محک به راحتی عیار طلای به کار رفته در سکه را تشخیص می دهند.

سکه طرح قدیم بخریم یا جدید؟

ضرب سکه به عنوان پشتوانه ارزی هر کشور با ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی با هماهنگی دولت ها به بازار عرضه می شود. مردم ایران نیز از سکه به عنوان شکلی از سرمایه گذاری برای پس انداز خود بهره می برند. اگر شما نیز قصد خرید سکه برای پس انداز یا سرمایه گذاری را دارید باید با ویژگی‌های سکه آشنا شوید. عیار و طرح از مهمترین فاکتورهایی است که در شناخت و انتخاب سکه به شما کمک می کند. ممکن است هنگامی که به بازار مراجعه می کنید با پرسش طرح قدیم می خواهید یا طرح جدید مواجه شوید و ندانید سکه قدیم و جدید چیست و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟! چون همیشه عباراتی مثل سکه تمام، نیم سکه یا ربع سکه برای شما آشنا بوده است و اطلاعات چندانی درباره طرح جدید و قدیم ندارید.

همان طور که در مطالب بالا عنوان شد. تفاوت این دو سکه تنها در شکل ظاهری و سال ضرب آن است هرچند قیمت و ارزش آن متفاوت می باشد. با توجه به شکافی که بین ارزش سکه طرح قدیم و سکه امامی در سال‌های اخیر ایجاد شده است منطقی است که افراد هنگام خرید، سکه طرح جدید را ترجیح می دهند با اینکه هنوز هم سکه های طرح قدیم ارزش معامله دارند و ارزش آنان تغییر پیدا نکرده است.

آیا سکه پلمپ شده قابل اعتماد است؟

برخی از صرافی ها و طلا فروشی های معتبر سکه هایی که نسبت به اصالت آن اطمینان لازم را دارند پلمپ، گارانتی و ضمانت می کنند. البته حتی سکه های غیر بانکی نیز در کارگاه ها قابل پلمپ شدن است. به همین دلیل پلمپ بودن یک سکه، الزاماً نشان دهنده اصالت آن نیست. با اینکه سکه پلمپ و سکه غیر پلمپ در طلا فروشی ها قیمت یکسانی دارد. اما گاهی در بازار آزاد دلال ها به دلیل گارانتی و اصالت، سکه های پلمپ شده را گرانتر می فروشند. برای تشخیص اصالت سکه پلمپ شده می توان به نام کارگاه و هولوگرام آن توجه کرد.

جمع بندی

شما در این مطلب با موضوع تفاوت سکه قدیم و جدید از سایت آموزشگاه فنی و حرفه ای آزاد Gemodart متخصص در ارائه خدمات طراحی، تولید و آموزش طراحی طلا و جواهر با صدور مدرک بین المللی و مدرک سازمان فنی و حرفه ای کشور همراه بودید. همان طور که عنوان شد در بازار معاملات طرفداران سکه های طرح قدیم روز به روز در حال کاهش است و این سکه خرید و فروش کمی دارد. افرادی که قصد پس‌انداز و سرمایه‌گذاری دارند ترجیح می‌دهند از سکه های طرح جدید استفاده کنند. در پایان امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.